765
Het ontstaan
Rond het midden van de 8ste eeuw kwam de Angelsaksiche monnik Liafwin vanuit Engeland naar ons land en meldde zich in Utrecht bij abt Gregorius. Volgens traditie werd zijn Angelsaksische naam veranderd in een Latijnse: Lebuïnus. Samen met een andere monnik; Marchelmus of Marcellinus, werd Lebuïnus uitgezonden naar de IJsselstreek.
De huidige kerk had een houten kapel als voorganger die er omstreeks 765 gesticht werd in het kader van de kerstening van de bewoners door Lebuïnus. Dit houten kapelletje werd later door de Noormannen verwoest.
11e-15e eeuw
Een unieke combinatie
In de 11e eeuw werd er een kerk opgebouwd van tufsteen; een eenbeukig, romaans schip.
Een toren, stammend uit de vroege 12de eeuw, werd later aan het romaanse deel toegevoegd. Deze was veel lager dan de toren nu.
De ingang van de kerk was toen aan de zuidzijde.
16e eeuw
De gotische zaal
Omstreeks 1500 is er een begin gemaakt aan het gotische deel. De werkzaamheden zijn door de reformatie stil komen te liggen. Aan het einde van de 16e eeuw werden de werkzaamheden onder de eerste predikant Georgius Mullerus weer opgevat. De kerk kreeg een grote uitbreiding in de vorm van een koor van baksteen in de laatgotische stijl (1599). Ook de kerktoren werd onder handen genomen. Deze werd met baksteen opgehoogd en werd voorzien van een gotische torenspits.
De prent is uit 1655.
17e-18e eeuw
Geen grote verbouwingen
In de 17e en 18e eeuw vonden er geen verbouwingen plaats die de hoofdvorm van het gebouw hebben gewijzigd.
1945
Tweede Wereldoorlog
De dorpskerk van Wilp is een oorlogsmonument. Door het jaar heen komen dan ook van heinde en verre mensen om hier de oversteek over de IJssel door Canadese en Engelse divisies te gedenken. Bij die grote operatie “ Cannonshot” zijn op 12 april 1945 negentien militairen van de 48th Highlanders gesneuveld. De plaquette in de muur aan de achterzijde van de kerk, herinnert daaraan.
1946
Oudheidkundig rapport
Na de oorlog is er een grote inspectie geweest om te inventariseren welke restauraties er nodig waren na de beschadigingen in de 2e W.O. Daarin werd ook melding gemaakt van een flinke verbouwing in 1863 van het interieur van de kerk. Daar waren ze niet positief over. Er is toen veel ‘verknoeid’ zoals dat genoemd werd.
-“een zeer weinig geslaagde aanbouw aan de zuidzijde”
-“de gehele kerkruimte werd van een laag schijngewelf van stucwerk voorzien”
-“de vensters werden andermaal verlaagd”
-“het romaanse gedeelte werd tot onherkenbaar toe verminkt; het werd in stukken gedeeld, smakeloze vensters en het uitwendige werd ‘opgeknapt’ met een doodse laag cement
Een grote restauratie die tot 1952 heeft geduurd heeft gelukkig veel hersteld.
21e eeuw
Huidige conditie
